Bluesky: Yeni Sosyal Medya Alternatifi
Elon Musk’ın X (eski adıyla Twitter) platformunu satın alması, sosyal medya dünyasında önemli tartışmalara yol açtı. Musk’ın politik duruşunu benimsemeyen geniş bir kullanıcı kitlesi, bu platformdan uzaklaşmayı tercih etti. Bu durum, kullanıcılara alternatif sosyal medya platformları arama konusunda yeni bir yön verdi. Threads ve Mastodon gibi seçeneklerin yanı sıra, son dönemde Bluesky dikkatleri üzerine çekti. Bluesky, hızla artan aktif kullanıcı sayısıyla, sosyal medya alternatifleri arasında öne çıkmayı başardı.
Bluesky Hakkında Bilinmesi Gereken 10 Detay
Bluesky hakkında önümüzdeki dönemde daha fazla duyacağımız bazı önemli detaylar şöyle:
- Twitter’ın Kurucusu Tarafından Geliştirildi: Bluesky, Twitter’ın kurucusu Jack Dorsey tarafından yaratıldı. Dorsey, 2019 yılında hâlâ Twitter CEO’suyken bu projeye yön verdi. İlk başta Twitter’ın bir parçası olarak başlayan Bluesky, zamanla bağımsız bir hale geldi. Dorsey’in görevlendirdiği Jay Graber, 2021’in sonunda Bluesky’ı Twitter’dan ayırarak 2022’nin Şubat ayında Bluesky Social adında ayrı bir şirket kurdu. Graber, o günden bu yana CEO olarak şirketin yönetiminde yer alıyor.
- Merkezi Olmayan Yapı: Bluesky’ın en belirgin farkı, merkezi olmayan bir yapı sunmasıdır. Kullanıcıların mesajları 300 karakterle sınırlı kalırken, iletiler başkaları tarafından beğenilip yeniden paylaşılabiliyor. Ancak, Bluesky’ın arka planda çalışan sistemi ve kullanıcı deneyimini şekillendiren algoritmaları, Twitter’dan önemli ölçüde farklılık gösteriyor. Bluesky, Dorsey’nin geliştirdiği AT Protocol (Authenticated Transfer Protocol) sistemini kullanıyor. Bu sistem, kullanıcı verilerini ve bilgi akışını tek bir merkezde toplamak yerine, kullanıcılar arasında dağıtarak daha fazla kontrol sunuyor.
- Davetiyeli Başlangıç: Bluesky, ilk olarak 2023’ün Şubat ayında kullanıcılara açıldı. Ancak, başlangıçta sadece iOS uygulaması mevcuttu ve yalnızca davetiyesi olan kullanıcılar bu platforma katılabiliyordu. Bu sınırlı erişim durumu bir yıl boyunca sürdü. Bluesky, 2024’ün Şubat ayında herkese açıldı.
- Başkanlık Seçimi Sonrası Kullanıcı Artışı: 2023 Kasım ayında ABD’de Donald Trump’ın başkanlık seçimlerini kazanması, birçok kişinin X platformunu terk etmesine neden oldu. Bu durum, Bluesky’ın kullanıcı sayısında önemli bir artışa yol açtı. Seçimlerden sonra, Bluesky her gün yaklaşık 1 milyon yeni kullanıcı çekerek toplamda 15 milyon aktif kullanıcıya ulaştı. Bu sayı, sonraki hafta 20 milyonu geçti ve platform o günden itibaren istikrarlı bir büyüme göstermeye devam etti.
- Ünlü İsimlerin Göçü: Sosyal medya platformlarının büyümesinde ünlülerin etkisi büyüktür. Bluesky, ünlü isimlerin X’i terk ederek bu platforma geçmesiyle daha fazla dikkat çekti. Mark Hamill, Stephen King, Ben Stiller, Barbara Streisand gibi ünlüler, seçim döneminde X’i bırakıp Bluesky’a yöneldiler ve bu durumu X üzerinden duyurarak diğer kullanıcıları da teşvik ettiler. Ülkemizde ise Ümit Ünal gibi bazı yazarlar X’i bırakıp Bluesky’ı tercih ettiler.
- Kendi Algoritmanı Seç: Bluesky’ın diğer platformlardan ayrılan bir başka özelliği, kullanıcılara alternatif içerik akışları sunmasıdır. Kullanıcılar, başka kullanıcılar tarafından oluşturulan alternatif “feed”lerden kendilerine en uygun olanları seçerek, uygulamaya girdiklerinde ne tür içerikler göreceklerini kontrol edebiliyorlar. Mevcut durumda 50 binden fazla farklı konuda oluşturulmuş içerik akışı bulunmaktadır.
- Kişiselleştirilmiş Domain Kullanımı: Bluesky, kullanıcıların kendi domain isimlerini kullanarak platformda kişiselleştirilmiş uzantılar oluşturmalarına olanak tanıyor. Normalde kullanıcılara “.bsky.social” uzantılı bir kullanıcı adı verilirken, domain sahibi olanlar “x.bsky.social” uzantısını kendi domain isimleriyle değiştirebiliyor. Bu durum, Bluesky için önemli bir gelir kaynağı oluşturabilir.
- Skeet Terimi: Bluesky yönetimi, platformda kendisini Twitter’dan ayırmak için yeni terimler geliştirmeye çalışsa da, kullanıcılar eski alışkanlıklarını sürdürdü. Özellikle İngilizce konuşulan ülkelerde, Bluesky kullanıcıları paylaşımlara “skeet” demeye başladılar. “Sky” ile “tweet” kelimelerinin birleşimi olan bu terim, kullanıcılar arasında kabul gördü ve günümüzde pek çok kişi Bluesky’daki paylaşımlara “skeet”, yeniden paylaşmalara ise “reskeet” diyor.
- Kâr Amacı Gütmeyen Şirket: Bluesky, başlangıçta kamu yararına bir şirket olarak kuruldu ve hâlâ kâr amacı gütmeyen bir yapı olarak faaliyet gösteriyor. Ancak, gelecekte OpenAI gibi ticari bir şirkete dönüşmesi bekleniyor. OpenAI, ilk aşamada benzer bir yapı ile kurulmuş, sonrasında ticari bir yapıya geçmiştir.
- Jack Dorsey’in Ayrılması: Jack Dorsey, Twitter’dan ayrıldıktan sonra Bluesky ile de yollarını ayırdı. 2022 yılının Mayıs ayında Bluesky ile hiçbir ilişkisi kalmadığını duyuran Dorsey, daha sonra şirketin yönetim tarzını eleştirdi. Bluesky’ın Twitter ile aynı hataları tekrarladığını savunan Dorsey, AT Protocol’e moderasyon getirilmesinin bu platformun kuruluş amacına ihanet olduğunu belirtti.
